Alergie pokarmowe stanowią coraz większy problem zdrowotny, dotykając zarówno dzieci, jak i dorosłych. Jak wskazuje Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, już co najmniej 6% dzieci i 3% dorosłych zmaga się z nadwrażliwością alergologiczną na spożywane pokarmy. Statystyki te nie są pocieszające — zwłaszcza że prognozowane są ich wzrosty.

W diagnozie i leczeniu alergii pokarmowych pomaga lekarz alergolog. Kiedy warto udać się do niego na konsultację? Jakie badania zleci alergolog? O tym przeczytasz poniżej — zachęcamy do lektury!

Czym są alergie pokarmowe? Podstawowe informacje

Zaobserwowałeś u siebie lub u kogoś ze swoich najbliższych powtarzalne dolegliwości, występujące zawsze po spożyciu jakiegoś określonego pokarmu? Taka niepożądana reakcja organizmu to właśnie objaw alergii pokarmowej, która powstała w wyniku reakcji układu immunologicznego na spożywane produkty żywnościowe.  

Objawy alergii pokarmowej mogą obejmować m.in. wysypkę skórną, problemy z układem oddechowym, bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunkę, a w skrajnych przypadkach nawet reakcje anafilaktyczne, które mogą zagrażać życiu. Najczęstsze alergeny pokarmowe to orzechy, mleko krowie, jaja, ryby, skorupiaki, soja i pszenica. 

Alergia pokarmowa — jak ją zdiagnozować?

Diagnoza alergii pokarmowej jest złożonym procesem, wymagającym współpracy pacjenta z lekarzem specjalistą — w tym przypadku z alergologiem. Podstawą diagnozy jest szczegółowy wywiad lekarski, podczas którego lekarz zbiera informacje dotyczące objawów występujących po spożyciu określonych pokarmów oraz ich częstotliwości i nasilenia.

Niezwykle ważne są tu więc Twoje obserwacje, jak zachowuje się Twoje ciało po spożyciu konkretnych produktów. 

Kolejnym etapem będą badania laboratoryjne. Ich rodzaj może być uzależniony od występujących objawów, ale często zlecane są w pakietach, by wykluczyć wszystkie możliwości.

Diagnoza alergii pokarmowej: jakie badania zleca lekarz?

Konsultacje alergologiczne pozwalają ustalić, jakie badania będą niezbędne do postawienia prawidłowej diagnozy. To dzięki nim alergolog, zależnie od objawów pacjenta i podejrzeń dotyczących alergii pokarmowej, może zlecić konkretne działania.

Do najczęściej stosowanych testów zalicza się:

  • testy skórne: polegają one na delikatnym nakłuciu skóry przedramienia pacjenta w kilku sąsiadujących punktach i naniesieniu na nie kropli zawierających potencjalne alergeny, dzięki czemu substancja może wniknąć pod jej powierzchnię. Następnie obserwuje się reakcje skórne — czy pojawia się np. zaczerwienienie, obrzęk lub swędzenie. Testy te są szybkie i dostarczają bezpośrednich informacji o reakcji alergicznej na dany alergen.
  • badania krwi (testy IgE): w warunkach laboratoryjnych możliwe jest przeprowadzenie badań związanych z pomiarem poziomu immunoglobulin E (IgE) w odpowiedzi na konkretne alergeny pokarmowe. Wysoki poziom przeciwciał IgE w krwi pacjenta będzie świadczyć o uczuleniu na dany produkt. Badanie to jest szczególnie przydatne, gdy testy skórne nie mogą być wykonane, na przykład z powodu ciężkich zmian skórnych lub wieku pacjenta (u dzieci poniżej 4 r. ż.).
  • testy prowokacyjne: polegają one na kontrolowanym podawaniu pacjentowi podejrzewanego o wywoływanie alergii pokarmu, począwszy od bardzo małych dawek, a następnie obserwacji reakcji. Testy prowokacyjne są przeprowadzane w kontrolowanych warunkach, często w szpitalu, ze względu na ryzyko wystąpienia silnych reakcji alergicznych.
  • badania dodatkowe: w zależności od objawów, alergolog może zlecić także inne typy badań, niezbędnych do postawienia pełnej, trafnej diagnozy. Może to być np. endoskopia, która pozwala ocenić stan błony śluzowej przewodu pokarmowego, czy testy spirometryczne, jeżeli istnieje podejrzenie, że objawy alergiczne dotyczą również dróg oddechowych. Może być również zalecone badanie poziomu tryptazy w przypadkach podejrzenia anafilaksji.

Wszystkie te badania są ważne dla właściwej diagnozy alergii pokarmowej i opracowania wartościowego planu leczenia. Jednak ostateczna decyzja o zleceniu konkretnych badań zależy od indywidualnej sytuacji klinicznej pacjenta oraz doświadczenia i oceny lekarza alergologa.

Alergia pokarmowa może nie tylko utrudniać codzienne funkcjonowanie, ale i zagrażać zdrowiu i życiu osoby uczulonej. Jeśli zaobserwowałeś u siebie niepokojące objawy — nie czekaj! Postaw na konsultację z alergologiem i rozwiąż problem, by cieszyć się dobrym zdrowiem.