Czy świeżo po porodzie Twój lekarz poinformował Cię, że z uszkami Twojego maleństwa jest coś nie w porządku? A może zauważasz niepokojące objawy już u starszego dziecka? O tym, czy jest to powód do zmartwień, opowiada laryngolog z przychodni Nasz Lekarz z Torunia.

Współczesna medycyna, a niedosłuch

Co roku około 1 tys. na 380 tys. noworodków przychodzi na świat z poważnymi problemami słuchu. Na szczęście dzięki coraz dokładniejszemu sprzętowi można je skutecznie diagnozować, a następnie leczyć. Wiele jednak zależy od rodziców. Nawet jeśli Twoje maleństwo przeszło pozytywnie laryngologiczne badania przesiewowe – pamiętaj, aby zachować czujność. Objawy problemów ze słuchem mogą pojawić się w najmniej spodziewanym momencie.

Niepokojące statystyki

Wady uszu stają się chorobą cywilizacyjną. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) niepełnosprawność słuchową wykrywa się obecnie u 360 mln ludzi, z czego aż 32 mln stanowią dzieci. Ogromna większość, bo aż 2/3 osób dotkniętych zaburzeniami związanymi z odbieraniem dźwięku mieszka w krajach rozwijających się. W samej Polsce liczba zdiagnozowanych pacjentów wynosi około 5 mln i będzie rosnąć. Przyczyny takiego stanu rzeczy upatruje się m.in. we wszechobecnym hałasie.

Badania laryngologiczne noworodków w Polsce

Z dobrych wiadomości – w Polsce od 2003 roku działa Powszechny Pogram Przesiewowych Badań Słuchu u Noworodków (PPPBSuN). To jeden z najlepiej zorganizowanych tego typu programów w Europie. Dzięki niemu u ponad 96,6% małych pacjentów w pierwszych dniach życia wykonywane jest stosowne badanie. Pozwala to laryngologom na wczesne wykrycie problemu i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Odsetek badanych noworodków wciąż rośnie, a pod koniec zeszłego roku wynosił on aż 98,1%. Do tej pory w Centralnej Bazie Danych PPPBSuN zarejestrowane było około 5,9 mln maluchów, które przeszły stosowne badania w pierwszych dobach życia. To niezwykle optymistyczne dane, ponieważ według piśmiennictwa średnio:

  • 1-2 dzieci na 1 tys. rodzi się z głębokim uszkodzeniem słuchu,
  • 1-2 noworodków na 1 tys. przychodzi na świat z niedosłuchem mniejszego stopnia.

Częstość występowania schorzeń wewnątrz uszu obrazuje fakt, że wrodzony niedosłuch wykrywa się 6 razy częściej niż niedoczynność tarczycy i ok. 15 razy częściej niż fenyloketonuria, która w Polsce objęta jest programem obowiązkowych badań.

Diagnostyka, leczenie i profilaktyka – laryngolog radzi

Jeśli u Twojego malucha wykryto problem z uszami, wiedz, że wczesna diagnoza to podstawa skutecznego leczenia. Dzięki niej zostają szybko podjęte decyzje dotyczące odpowiedniej rehabilitacji. To właśnie sprawnie wprowadzone i właściwie dobrane leczenie decyduje o prawidłowym rozwoju nie tylko słuchu, ale także mowy.

Pierwsze miesiące i lata życia określane są mianem „krytycznego” okresu dla rozwoju mowy u dziecka. Wszelkie zaniedbania w tym czasie będą niosły ze sobą nieodwracalne konsekwencje.

Nawet jeśli pierwsze badanie nic nie wykryło, zachowaj czujność i bacznie obserwuj swoją pociechę. Niepokojące sygnały, które powinny skłonić Cię do wizyty w przychodni laryngologicznej to, m.in.

  • brak reakcji na głośne lub wysokie tony (u dzieci w każdym wieku),
  • niekierowanie główki lub wzroku w stronę źródła bodźca dźwiękowego (w pierwszych miesiącach życia),
  • brak mrużenia oczu przy drażniących czy wysokich tonach (także u noworodków i niemowląt).

Jeśli zauważasz, któryś z powyższych symptomów – zgłoś się do poradni dziecięcej, w której lekarz zdiagnozuje małego pacjenta. Rodziny obciążone niedosłuchami powinny zostać objęte poradnictwem genetycznym – zapytaj swojego lekarza o więcej informacji na ten temat.

Cennym źródłem wiedzy na temat stanu uszu Twojego dziecka jest przedszkole i szkoła. Maluchom często niesłusznie przypina się łatkę „roztargnionych” czy „nieobecnych”. Jeśli Twoja pociecha ma problem ze skupieniem uwagi lub jest nadaktywna, być może jest to pierwszy sygnał wskazujący na łagodną postać niedosłuchu. Jest ona niezwykle trudna do wykrycia.

Zwracaj także uwagę na przebieg infekcji uszu. Nawracające zapalenia, szczególnie te z wyciekami, są jasnym sygnałem, aby na stałe wpisać do swojego kalendarza wizyty kontrolne u laryngologa. Pamiętaj o profilaktyce – opowiedz maluchowi o tym, jak ważny jest słuch oraz jak należy o niego dbać.

A jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości…

… skontaktuj się z dziecięcym laryngologiem z Twojego miasta. Gdy tylko zauważysz coś niepokojącego – nie czekaj! Wczesna diagnoza oraz interwencja dobrego lekarza specjalisty ma decydujące znacznie.