Ukryta w kanale słuchowym woskowina pełni funkcję naturalnej ochrony przed wirusami, bakteriami i grzybami. Wraz z nią wszystkie zanieczyszczenia usuwane są na zewnątrz. Zdarza się jednak, że grudka woskowiny powiększa się ponad normę i twardnieje, zatykając przewód słuchowy. Co wtedy robić? Czy można taki zator usunąć samodzielnie, czy konieczna jest wizyta u laryngologa? Sprawdź!

Objawy zatkanego ucha – laryngologia

Tzw. wosk (łac. cerumen) jest niezbędny dla utrzymywania zdrowia zarówno w samej małżowinie usznej, jak i głębszych partiach przewodu słuchowego. Problem pojawia się wtedy, gdy zamiast naturalnie upłynniać się, zaczyna on zbijać się w czop.

Niczego nieświadomych pacjentów ból oraz inne objawy często zaskakują podczas wakacji. Dlaczego? Wynika to z tego, że zablokowanie kanału usznego w większości przypadków zdarza się po kąpieli w jeziorze, basenie lub morzu. Wpadająca do ucha woda rozmiękcza nagromadzone złogi, powoduje zwiększenie ich objętości i zaczyna dawać o sobie znać np. ostrym bólem. Jakie jeszcze objawy mogą wskazywać na zatkane woskowiną ucho?

  • Uczucie pełności wewnątrz przewodu słuchowego,
  • szumy uszne,
  • zawroty głowy,
  • niedosłuch,
  • kaszel,
  • świąd.

Grupa ryzyka

Mimo że woskowina naturalnie upłynnia się i jest na bieżąco usuwana z ucha, istnieje grupa osób, u których pojawia się ryzyko wytworzenia czopu. Należą do niej:

  • dzieci,
  • osoby starsze,
  • pacjenci z zaburzeniami rozwojowymi,
  • osoby korzystające z aparatów słuchowych.

Na postawienie właściwej diagnozy pozwala badanie otoskopowe, które wykonuje lekarz laryngolog.

Jak i czy odblokować zatkane ucho w domu?

Jeśli jesteś pewny, że Twoje objawy to efekt zablokowania kanału słuchowego, nic nie stoi na przeszkodzie, aby spróbować usunąć czop samodzielnie. Wykorzystaj w tym celu specjalne preparaty zakupione w aptece, np. spray lub krople. To wodne lub oleiste środki, których zadaniem jest rozpuszczenie złogów. Są one bezpieczne, ale jak każde produkty medyczne, mają swoje przeciwwskazania. Zanim zastosujesz preparat, przeczytaj dokładnie jego ulotkę.

Na poniższej liście znajdziesz sytuacje i schorzenia, przy których warto od razu zgłosić się do laryngologa, ze względu na ryzyko wystąpienia powikłań:

  • aktywne zapalenie przewodu słuchowego, ucha środkowego lub zewnętrznego,
  • perforacja błony bębenkowej (np. przebyta barotrauma lub operacja),
  • cukrzyca,
  • przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych lub przeciwpłytkowych,
  • niewydolność nerek lub wątroby,
  • chemioterapia,
  • terapia immunosupresyjna,
  • stan po radioterapii szyi i głowy,
  • małopłytkowość, hemofilia,
  • stan po przeszczepie narządów,
  • HIV/AIDS,
  • zwężenie kanału słuchowego i wyrośla kostne.

Spraye lub krople zazwyczaj podaje się 2-3 razy dziennie przez 3-5 dni, ale to oczywiście uogólnione informacje. Przestrzegaj wytycznych z broszury opakowania i nie zwiększaj wielkości oraz częstotliwości dawek. Po samodzielnym usunięciu woskowiny koniecznie udaj się na badanie otoskopowe, aby sprawdzić, czy wszystko jest w porządku.

Jeśli apteczne produkty nie pomagają, w żadnym razie nie należy próbować samodzielnego usuwania woskowiny manualnie, czyli np. przy użyciu patyczków. Może to skutkować przesunięciem zatoru jeszcze bardziej w głąb ucha, uszkodzeniem błony bębenkowej i wywołaniem zakażenia. W tej sytuacji należy zgłosić się do laryngologa, który wyczyści kanał słuchowy fachowo i delikatnie. Do lekarza idź także wtedy, gdy udało Ci się usunąć czop w domu, ale ból czy uczucie zapchania nie ustępują.

Laryngologia – leczenie zatkanego ucha

W gabinetach lekarskich wykorzystuje się trzy metody usuwania czopu woskowego:

  • irygacja, czyli płukanie,
  • manualne przy użyciu specjalistycznych narzędzi,
  • przy pomocy środków rozpuszczających złogi.

Dwa pierwsze zabiegi wykonuje lekarz, natomiast ostatni sposób to właśnie opisana powyżej domowa metoda. Zdarza się, że aby skutecznie i bezpiecznie wyczyścić ucho z woskowiny, konieczne jest skorzystanie z kilku różnych sposobów. O rodzaju metod oraz ich połączeniu decyduje lekarz na podstawie badania. Na czym polegają zabiegi stosowane w laryngologii?

Płukanie

Zabieg wykonuje się za pomocą specjalnych irygatorów lub strzykawek oraz roztworów do płukania ucha. Niezwykle ważne jest dobranie odpowiedniej temperatury i ciśnienia wstrzykiwania płynu. Zazwyczaj zaleca się, aby przez 2-3 dni przed wizytą zastosować apteczny środek do rozpuszczania woskowiny.

Ręczne usuwanie czopów

Tę metodę może zastosować wyłącznie laryngolog. Do jej wykonania potrzebna jest wiedza i specjalistyczne narzędzia. Zdarza się, że taki zabieg przeprowadza się pod kontrolą mikroskopu. Jego realizację zaleca się w przypadku zwężeń kanału słuchowego, przebitej błony bębenkowej, chorób układowych zwiększających ryzyko powikłań płukania uszu oraz innych.

Profilaktyka na co dzień – laryngolog radzi

Aby nie doprowadzić do powstania problematycznego złogu, istotna jest właściwa higiena. Wbrew pozorom używanie patyczków nie jest dobrą metodą czyszczenia uszu. Dbaj o ich czystość o każdej porze roku, jednak pamiętaj o umiarze – codzienne usuwanie woskowiny może doprowadzić do jej nadprodukcji.