Rehabilitacja medyczna to kompleksowe i zespołowe działanie na rzecz osoby niepełnosprawnej fizycznie lub psychicznie (lub z deficytem w ww. obszarach), które ma na celu przywrócenie tej osobie pełnej lub maksymalnej do osiągnięcia sprawności fizycznej lub psychicznej, a także zdolności do pracy oraz do brania czynnego udziału w życiu społecznym.
Rehabilitacja jest integralną częścią procesu terapeutycznego, na równi z innymi metodami leczenia, współdecydującą o jego ostatecznej efektywności. Ze względu na zróżnicowanie oddziaływań rehabilitacja jest często prowadzona przez interdyscyplinarny zespół terapeutyczny składający się
z lekarzy różnych specjalności, fizjoterapeutów, terapeutów zajęciowych, pielęgniarek, dietetyków logopedów, psychologów, muzykoterapeutów.
Lekarz, który w głównej mierze odpowiada za przebieg rehabilitacji to specjalista rehabilitacji medycznej. Celem szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie rehabilitacji medycznej jest wyszkolenie specjalistów zajmujących się:
- poprawą funkcjonowania w aspekcie somatycznym i poznawczym, aktywności (w tym zachowania), uczestnictwa (w tym jakości życia);
- modyfikowaniem czynników osobowych i środowiskowych warunkujących funkcjonowanie osób we wszystkich grupach wiekowych, w stanach i chorobach wywołujących niepełnosprawność;
- poprzez podejmowanie działań obejmujących prewencję, diagnostykę i leczenie.
Specjaliści w dziedzinie rehabilitacji medycznej uczestniczą we wszystkich etapach rehabilitacji
i odzyskiwania zdrowia. W pracy z osobami z przewlekłymi zaburzeniami dostrzegają znaczenie prowadzenia długoterminowych obserwacji pacjenta. Leczą pacjentów z różnorodnymi chorobami, analizując wpływ tych stanów na funkcjonowanie osoby i jej społeczne uczestnictwo. Ustalają rozpoznanie przed rozpoczęciem rehabilitacji zorientowanej problemowo. Korzystają ze swoistych narzędzi oceny i prowadzą lub zlecają innym specjalistom leczenie w oparciu o interwencje farmakologiczne, fizjoterapeutyczne (fizykoterapia, kinezyterapia, masaż leczniczy, terapia manualna etc.), edukacyjne i społeczno-zawodowe.
Specjalista w dziedzinie rehabilitacji medycznej posiada takie kompetencje jak np.:
- badanie dla potrzeb rehabilitacji;
- ocena wydolności funkcjonalnej i możliwości jej modyfikacji;
- ocena zaburzeń struktury i funkcji, aktywności, uczestnictwa i czynników kontekstowych (cechy osoby i środowiska);
- budowa programu kompleksowej rehabilitacji;
- praktyczne zastosowanie metod terapii (w tym leczenia fizjoterapeutycznego oraz terapii zajęciowej, z uwzględnieniem czynników naturalnych, kontekstowych i innych);
- ocena wyników leczenia;
- zapobieganie powikłaniom i ich leczenie;
- monitorowanie przebiegu choroby/zaburzenia i prognozowanie wyników rehabilitacji;
- stosowanie technologii rehabilitacyjnych (ortotyka, protetyka, technologie wspomagające funkcjonowanie i pokrewne zagadnienia);
- edukacja (chorych, osób sprawujących nad nimi opiekę, członków zespołu rehabilitacyjnego
i innych osób); - specjalistyczne orzekanie o potrzebie rehabilitacji, niezdolności do pracy, uszczerbku na zdrowiu oraz niepełnosprawności z powodu następstw chorób i/lub urazów;
- wydawanie opinii i orzeczeń lekarskich.
