Najczęstszy problem, z jakim pacjenci zgłaszają się do endokrynologa, to szeroko pojęte zaburzenia pracy tarczycy. Schorzenia gruczołu przytarczycznego w dużej mierze dotyczą kobiet. Główną grupę pacjentek stanowią panie w ciąży oraz starające się o dziecko. Wynika to z coraz późniejszego podejmowania decyzji o macierzyństwie. Jak niedoczynność tego gruczołu może wpłynąć na mamę i dziecko? Sprawdź koniecznie!

Endokrynologia, a problemy późnej ciąży

W ostatnich latach częstotliwość występowania zaburzeń tyreologicznych wśród kobiet, starających się o dziecko, zdecydowanie wzrosła. Wynika to głównie z przesunięcia się granicy wieku, w której panie postanawiają zostać mamami. Właściwe funkcjonowanie tarczycy ma kluczowe znaczenie nie tylko dla płodności i zajścia w ciążę. Nieprawidłowości w pracy gruczołu mogą także powodować powikłania położnicze oraz negatywnie wpływać na rozwój płodu.

Niedoczynność – endokrynolog wyjaśnia

Zacznijmy od tego, czym jest hipotyreoza (niewydolność gruczołu tarczycowego). Jest to zespół objawów, spowodowanych niedoborem i niedostatecznym działaniem hormonów T3 i T4. Uogólnione spowolnienie procesów metabolicznych skutkuje:

  • sennością,
  • osłabieniem,
  • suchością skóry,
  • marznięciem,
  • bradykardią,
  • zaparciami,
  • przyrostem wagi,
  • zaburzeniami rozwoju (u dzieci).

Nieleczona hipotyreoza może mieć bardzo negatywny wpływ zarówno na matkę, jak i na dziecko. U kobiet bezpośrednią konsekwencją będą problemy z płodnością, objawiające się zaburzeniami miesiączkowania i owulacji. Związane to będzie z pojawiającym się wtórnie wysokim poziomem prolaktyny we krwi, zaburzeniami pulsacyjnego wydzielania GnRH (gonadoliberyny) i osłabioną odpowiedzią hormonu luteinizującego. Niedoczynność tarczycy występująca w czasie ciąży zwiększa ryzyko:

  • poronienia,
  • przedwczesnego porodu,
  • nadciśnienia tętniczego,
  • stanu przedrzucawkowego,
  • krwotoku poporodowego,
  • niedokrwistości,
  • odklejenia się łożyska.

Niebezpieczeństwo dla dziecka

Wśród negatywnych skutków dla dziecka znajdują się:

  • zwiększone ryzyko wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu i obumarcia płodu,
  • niska masa urodzeniowa,
  • zaburzenia oddechowe,
  • oraz przemijająca wrodzona hipotyreoza.

Zauważa się także zwiększoną śmiertelność okołoporodową. Biorąc pod uwagę te dane, lekarze endokrynolodzy opracowali zestaw badań, które należy wykonać w odpowiednim momencie życia. Poziom TSH powinny sprawdzić:

  • kobiety planujące poczęcie,
  • panie w 4-8 miesiącu ciąży,
  • pacjentki, u których stosuje się leki wpływające na stężenie hormonów tarczycy (m.in. środki wykorzystywane przy leczeniu niepłodności techniką wspomaganego rozrodu).

Badania i leki – zalecenia endokrynologa

Jeśli wykryto u Ciebie niedoczynność gruczołu przytarczycznego, a starasz się o dziecko, Twój lekarz powinien dążyć do tego, aby stężenie TSH w Twojej krwi utrzymywało się na poziomie 2,0-2,5 ml U/l. Rekomendowana wartość tzw. przedkoncepcyjna (przed poczęciem) to nawet mniej niż 1,2 ml U/l.

Gdy potwierdzisz ciążę, endokrynolog prawdopodobnie zwiększy dawkę przyjmowanej przez Ciebie L-tyroksyny o około 30-50%. Przy zmianie dawkowania leku konieczna jest kontrola poziomu TSH we krwi, którą powinnaś powtarzać regularnie co 4 tygodnie aż do porodu. Po urodzeniu dziecka, lekarz zaleci zapewne powrót do ilości L-tyroksyny przyjmowanej przed ciążą. Powinien on także zarekomendować kontrolę TSH po około 4-6 tygodniach.

Panie, u których dopiero w ciąży wykryto hipotyreozę, otrzymają od razu dawkę należną środka. Jej zadaniem jest szybka normalizacja TSH. Zaleca się także, aby pacjentki przyjmowały około 150-200 mcg jodu dziennie w formie odpowiednio dobranego preparatu. Nie należy próbować uzupełniać niedoborów jodu przez włączenie dużych ilości soli do diety. Będzie to nie tylko nieskuteczne, ale także może podnieść ciśnienie krwi do niebezpiecznego poziomu.

Ginekolog i endokrynolog – współpraca specjalistów

Niedoczynność tarczycy to dość powszechny problem. Jeśli myślisz o macierzyństwie, miej świadomość, że konieczna będzie konsultacja zarówno u ginekologa, jak i endokrynologa. Wczesna diagnoza i farmakoterapia powinny zapewnić prawidłowy rozwój Twojemu maleństwu. Bez względu na to, gdzie mieszkasz, opieka lekarzy z publicznej lub prywatnej przychodni jest niezbędna. Ścisła współpraca obu specjalistów zapewnia maksymalne bezpieczeństwo.